Çin Alfabesi ve Çince Harfler🗣Bilmeniz Gereken Her Şey
Çin Alfabesi ve Çince Harfler
Çin alfabesi hakkında bilmeniz gereken her şeyi tek bir çatı altında topladık. İnceleyeceğimiz konu başlıklarını aşağıda bulabilirsiniz.
Bölüm 1 – Çin Alfabesi Tarihi
Bölüm 2 – Çin Alfabesi Nasıl Öğrenilir?
Bölüm 3 – Çince Mantıklı Bir Dil Mi?
Bölüm 4 – Çin Alfabesinde Toplam Kaç Harf Vardır?
Bölüm 5 – Çince Kelime Kökleri
Bölüm 6 – Çince Alfabesine En Yakın Şey – Pinyin
Bölüm 7 – Çin Alfabesinden Örnekler
Bölüm 8 – En Çok Kullanılan 10 Çince Karakter
Bölüm 9 – Uzmanların Fikri
Bölüm 10 – Daha Fazla
Türk alfabesinde toplam 29 harf vardır, Rusça Kiril alfabesinde ise 33 harf vardır, fakat
Çin alfabesi diye bir şey yoktur. Bunun yerine binlerce Çince karakter vardır.
Çince harflerden değil, karakterlerden oluşmaktadır.
Türkçe’de harflerle yaptığımız gibi harfleri yan yana getirip kelime oluşturmuyorsunuz, çünkü Çince’de karakterler zaten birer kelimedir.
Her karakter tek hecelidir. Ve bir karakter bir kelimeyi simgeleyebilir, fakat aynı zamanda birçok karakter bir araya gelip tek bir kelime de oluşturabilirler.
Bazı karakterler birbirine çok benzese de her karakterin kendine özgü anlamı ve kullanımı vardır
Ayrıntılara geçmeden önce birkaç bin yıl geriye gidip Çince’nin, Çin alfabesinin ve Çince karakterlerinin tarihini inceleyelim.
Sonuç olarak Çin tarih kaynayan bir ülkedir ve Çince’nin bunda çok büyük bir katkısı vardır.
Bölüm 1 – Çince Karakterlerinin/Çince Alfabesinin Tarihi
Çince dünyanın en eski dillerinden bir tanesidir.
Ve diğer birçok dilin aksine Çince’nin alfabesi yoktur. Harfler yan yana gelip kelimeleri oluşturmaz, bunun yerine Çince karakter diye tanımladığımız, kendilerine has anlama ve sese sahip olan bir nevi “resimlerden” oluşmaktadır.
BUNU BILIYOR MUYDUNUZ – 3000 yıl önceye dayanan eski Çince yazılar keşfettiler, fakat bu gün de tanıdığımız modern Çince 2000 yıl önceye dayanmaktadır ve Han Hanedanı zamanında geliştirilmiştir.
Doğal olarak diğer bütün diller gibi Çince de son 2000 yıl içinde birçok değişime uğradı.
Yazılı karakterler Kanton lehçesi ya da Japon karakterleri olan Kanji gibi birçok farklı dilin kurulmasına yardımcı oldu.
Çin’de bu karakterler 1950 yılına kadar gelişmeye ve değişmeye devam ettiler. 1950’de ise Çin’de okuma yazma oranını arttırmak için Basitleştirilmiş Çince ortaya çıkarıldı.
Çin’de en çok kullanılan dil basitleştirilmiş Çince olsa da, günümüzde Tayvan ve Hong Kong gibi bazı bölgeler hala geleneksel Çince kullanılmaktadır.
Bölüm 2 – Çin Alfabesi Diye Bir Şey Yoksa Nasıl Çince Öğrenebiliriz?
Güzel soru, cevabı da gayet basittir (en azından teorik olarak)…
Çince öğrenmek için temel karakterleri sıfırdan ezberlemeye başlamalısınız
İlk 10, 20 karakteri öğrendikten sonra bu karakterlerin aslında birçok cümlede ve kelimede kullanıldığını görmeye başlayacaksınız. Aynı şekilde bazı karakterlerin aynı söylenişlere sahip olduğunu da fark edeceksiniz.
Evet yanlış duymadınız, farklı karakterler aynı telaffuza sahip olabilir.
Çok ayrıntıya girmeden ” 头疼 (tóu téng)” karakteri ile anlatmaya çalışalım.
En basit Çince Karakterini Örnek Alalım: 一 (Yī). Bu karakter “bir” ya da “tek” anlamına gelmektedir.
Ilk karakterimizi öğrendik. “一”. Bu karakteri gördüğümüz her sefer “tek” yani “sayısı 1” olan bir şeyden bahsettiğimiz anlamına geliyor öyle mi?
Hayır öyle değil.
Çin alfabesi diye bir şey olmadığı için karakterleri birbirine ekleyip yeni kelimeler üretebiliyorsunuz.
Neyse ki karakterler belli bir mantığa sadık kalarak bir araya gelip yeni kelimeler oluşturmaktadır.
Bu Çince karakter “genel” ya da “yaygın” anlamına gelmektedir: 共 Gòng
Şimdiye kadar iki karakter öğrendik fakat az sonra bu iki karakteri birleştirerek yeni bir kelime üreteceğiz.
一共 (Yī Gòng)
Sizce bir araya gelen bu karakterler ne anlama gelmektedir?
一共 Gördüğünüz bu kelimenin anlamı : “tamamen/tümüyle”
Bir nevi mantıklı öyle değil mi? Çince derslerinizde sürekli bu mantığı kullanacaksınız. Öğrendiğiniz karakterleri birleştirip yeni kelimeler oluşturacaksınız.
Şimdiye kadar iki farklı karakter öğrendik fakat toplam 3 kelime biliyoruz.
Çince bilgilerinizi geliştirdiğiniz zaman Çince bir kelimenin anlamını bilmeseniz bile içerdiği karakterler sayesinde mantıklı bir tahminde bulunabileceksiniz. Hemen bir örnek verelim.
Sizin için yeni iki karakter daha: Zaman anlamına gelen 时 (Shí) ve Bölge anlamına gelen
区 (Qū)
Evet, önümüzde iki farklı karakter var, peki bunları birleştirirsek sizce ortaya nasıl bir şey çıkacak? 时区 ‘nin anlamı nedir?
时区: Shí Qū’nun anlamı “Zaman Dilimi”
Çince’de zaman ve bölge karakterlerini yan yana getirirseniz Zaman Dilimi’ni elde edersiniz.
Bölüm 3 – Çince Karakterleri Bir Mantığa Dayalı Mıdır?
Çince olan herhangi bir yazı gördüğünüzde “yok bu dil bana göre değil” diyebilirsiniz, fakat izin verin size Çince’nin aslında o kadar da karmaşık ve zor olmadığını gösterelim.
Çin alfabesi diye bir şey olmayabilir evet, Çince’de binlerce ve on binlerce karakter vardır evet, fakat Çince aslında çok basit bir mantığa dayalıdır.
Örnek olarak ” Elektrik ” kelimesini alalım– 电 diàn
Bir de kelime listemize şunları ekleyelim
- Görüş – 视 shì
- Beyin – 脑 nǎo
- Gölge – 影 yǐng
Yeni kelimelerimizi öğrendik.
Şimdi bu üç kelimenin önüne “elektrik” kelimesini yerleştirelim. Bu şekilde yeni kelimeler türetmiş oldunuz ve bunların anlamlarını tahmin etmek çok da zor değil!
- Elektrik + Görüş = Televizyon 电视 (diànshì)
- Elektrik + Beyin = Bilgisayar 电脑 (diànnǎo)
- Elektrik + Gölge = Sinema 电影(diànyǐng)
Basit, öyle değil mi? Yani sonuç olarak Çince’nin alfabesi yoktur ve kelimeleri oluşturmak için harfleri değil Çince karakterleri yan yana getiriyorsunuz.
Çince’de bazı kelimeler tek karakterden oluşmaktadır, bazıları iki, üç hatta 5 karakterden oluşan nadir kelimeler bile bulabilirsiniz.
Çin alfabesi diye bir şey yoktur fakat Çince öğrenmek aslında sandığınızdan çok daha kolaydır!
Bölüm 4 – Çin Alfabesinde Toplam Kaç Harf Vardır?
Çince öğrenmeye başlamadan önce birçok öğrencinin sorduğu bir soru.
Yazıyı buraya kadar okuduysanız bu sorunun bir cevabı olmadığını anlamışsınızdır, çünkü Çin alfabesi diye bir şey yoktur.
Çince’de harfler yerine karakterler kullandığımıza göre, “Çincede toplam kaç karakter var ?” sorusuna cevap verebiliriz.
Fakat alacağınız cevap sizi yıldırmasın. Nedenini yazımızın ilerleyen kısımlarında öğreneceksiniz.
Çince’de günlük konuşma için 500-750 karakterden daha fazlasına ihtiyaç duymayacaksınız.
- 2,000 Çince karakter – rahatça gazete okuyabilmeniz için bilmeniz gereken karakter sayısı
- 2,633 Çince karakter – HSK 6 sınavını geçmeniz için bilmeniz gereken karakter sayısı
- 8,000 Çince karakter – Eğitimli Çinli birisinin ortalama olarak bildiği karakter sayısı
- 20,000Çince karakter – Modern Çin sözlüğünde bulunan toplam karakter sayısı
Tamam da Çince’de toplam kaç karakter bulunmaktadır?
Çince karakterlerinin incelemesi Hànyǔ dà zìdiǎn (汉语大字典) ile başlayalım. Bu kaynağa göre toplam Çince karakter sayısı 54648’dir
Yani birisi size Çin alfabesinde kaç harf vardır diye sorarsa onlara bu sorunun yanlış olduğunu söyleyebilirsiniz ya da biraz eğlenmek istiyorsanız yüz altı bin iki yüz otuz cevabını verebilirsiniz.
Yüz altı bin iki yüz otuz gibi sayıların Çince nasıl söylendiğini merak ediyorsanız aşağıdaki videomuzu izleyebilirsiniz.
Çince öğrenme konusuna dönecek olursak bu astronomik sayıların bir anlamı kalmıyor.
Yabancılar için toplam 6 HSK Çince Dil Sınavı vardır.
İlk sınav yani HSK 1 en basit olandır, altıncı ise en üst seviyeye denk gelmektedir.
Aşağıdaki tabloda her seviye için bilmeniz gereken şeyleri açıklıyoruz. Daha fazla ayrıntı için LTL sitemizin HSK sayfasına göz atabilirsiniz.
HSK Seviyesi | LTL Seviyesi | Belirlenen seviyede bileceğiniz Çince karakter/kelime sayısı | Bu seviye için sizden beklenilen kriterler |
---|---|---|---|
HSK 1 | A1 | Karakterler: 178 Kelimeler: 150 | Dilin temel yapısını kavramak. Kendini tanıtmak. Basit sorular sorabilme yeteneği ( “Nerede yaşıyorsun? Ailenden, arkadaşlarından bahset” gibi… Temel etkileşim. |
HSK 2 | A2 | Karakterler: 349 Kelimeler: 300 | İş, okul, yemek, aile gibi gündelik konularla ilgili olan sözcükleri ve cümleleri bilmek. Gündelik basit bir dilde iletişim kurabilmek. |
HSK 2-3 | B1 | Karakterler: 485 Kelimeler: 450 | Cümle yapısını kavramaya başlamak , karşılaştırma ve benzetme yapabilmek. Gündelik konularla ilgili daha ayrıntılı bir dil bilgisine sahip olmak. |
HSK 3 | B1+ | Karakterler: 623 Kelimeler: 600 | Çin’de yaşarken ya da seyahat ederken karşılaştığınız sorunları Çince’yi kullanarak çözebilme yeteneği. Kişisel konular ile ilgili basit bağlantılı metin kurabilmek. Kişisel deneyimleri, olayları, hayalleri ve hedefleri anlatabilmek. |
HSK 4 | B2 – B2++ | Karakterler: 1071 Kelimeler: 1200 | Soyut ve somut ögelerden bahseden ve zor bir dilde yazılmış metinleri anlayabilmek. Ana dili Çince olanlarla kolay bir şekilde iletişime geçebilmek ve zorluk çekmeden derdinizi anlatabilmek. |
HSK 5 | C1 – C +++ | Karakterler: 1709 Kelimeler: 2500 | Çeşitli konular ile ilgili uzun metinleri anlamak ve metinde ima edileni anlamak. Zorluk çekmeden kendini ifade edebilmek. Sosyal, akademik ya da profesyonel amaçlar için dili ustalıkla kullanmak |
HSK 6 | C2 -C2+++++ | Karakterler: 2633 Kelimeler: 5000 | Çince’yi mükemmel bir şekilde anlamak. Rahatça Çince yazmak, konuşmak ve okumak. Çeşitli yazılı ya da sözlü kaynaklardan Çince bilgiyi kavramak ve kavranılanı tutarlı ve mantıklı bir şekilde sunabilmek. |
Yukarıdan da anlayacağınız üzere, birkaç yüz karakteri öğrendikten sonra günlük hayatınızda işinize yarayacak yeterli bilgilere sahip olacaksınız. Ve bundan sonrası çok daha kolay ve hızlı bir şekilde gelecektir.
Karakterlerin yapılarına alışacaksınız ve mantığını kavrayacaksınız. Bunun dışında Çince karakterlerin yazılışında kullanılan vuruşlar da sizin Çince öğrenmenizi kolaylaştıracaktır.
Bölüm 5 – Radikaller: Çince Kelimelerin Yapıtaşları
Çin alfabesi olmadığı için karakterleri aklınızda tutman zorundasınız bu da doğal olarak zor bir şeydir. Fakat bir karakterin ne olduğunu unuttuysanız radikallerin yardımıyla karakterin ne anlama geldiğini anlayabilirsiniz.
Bunu nasıl yapacağınızı anlatmadan önce Çince radikalleri neymiş ne değilmiş öğrenelim.
Çince Radikal (Çince: 部首; pinyin: bùshǒu😉 Çince karakterlerinin grafik yapı taşlarıdır (kelimelerin kökleri gibi düşünebilirsiniz). Her radikal genellikle bir anlam taşır (her ne kadar zamanla bu anlamlar değişime uğrasa da).
Çince radikal kavramını tam olarak anlayabilmek için birkaç örnek verelim
Yanda gördüğünüz radikal 3 vuruşlu radikaldir. Bu radikal Çince’de “su” anlamını taşır.
Yani, demek oluyor ki bu radikali her gördüğünüzde karakterin şöyle ya da böyle su ile bağlantılı olduğunu anlayabilirsiniz.
Bir karakter size tamamen yabancı olsa bile, Çince seviyenizi geliştirdikçe karakterlerin içerdiği radikaller sayesinde karakter anlamlarını tahmin edebileceksiniz.
“Su” radikalini içeren bazı Çince karakter örnekleri
- Sıvı: 液 – yè
- Nehir: 河 – hé
- Köpük ya da Baloncuk: 泡 – pào
Peki sizce Çince’de toplam kaç radikal vardır?
Geleneksel Kangxi 康熙 radikal sistemine göre Çince’de toplam 214 radikal vardır .
Radikaller karakterin sol, sağ, üst ya da alt taraflarında bulunabilirler ve bazı radikallerle diğerlerine göre daha sık karşılaşacaksınız.
Çince Radikaller : Çince Öğrenmenin Kolay Yolu
Çince Radikaller Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey Çince Radikaller Giriş Çince öğrenmeniz gereken birçok karakter vardır fakat, Çince’de en yüksek dil seviyesi olan HSK 6 ya ulaşmak için sadece 2600 karakter biliyor olmanız yeterlidir Birçok insan Çince dilinin bir mantığa…
Gayet basit olan birkaç Çince radikalini daha işleyelim:
- İnsan anlamına gelen radikal 亻(rén)
- Bu radikali “sen” anlamına gelen 你 (nǐ) karakterinde bulabilirsiniz.
- Buz anlamını içeren radikal 冫(bīng)
- Bu radikali “donmak” anlamına gelen 冻 (dòng) karakterinde bulabilirsiniz.
- Kapı anlamını içeren radikal 门 (mén)
- Bu radikali “oda” anlamına gelen 间 (jiān) karakterinde bulabilirsiniz.
Dikkatlice bakın – üçüncü radikal 门 karakterin sol tarafında değildir, bunun yerine karakteri çevrelemektedir. Radikaller her şekilde ve her yerde karşınıza çıkabilir fakat onları gördüğünüz sürece karakterin anlamını tahmin edebilirsiniz.
Bölüm 6 – Çin Alfabesi Yerine: Pinyin
Her ne kadar ortada Çin alfabesi diye bir şey olmasa da Pinyin’in ortaya çıkartılması Çince öğrenmek isteyenlerin işini önemli ölçüde kolaylaştırdı.
Peki Pinyin tam olarak nedir? Wikipedia’nın açıklaması şu şekildedir:
Pinyin ya da Hanyu Pinyin (Basitleştirilmiş Çince: 汉语拼音; Geleneksel Çince: 漢語拼音; Hànyǔ Pīnyīn) Standart Mandarin için Çince yazısında kullanılan romanizasyon sistemidir. Yani her biri ayrı bir ideogram olan Çince karakterlerin Latin alfabesi olarak yazılıp okunabilmesini sağlar. Bu sistem 1979 yılından itibaren Çin hükümeti tarafından resmen benimsenmiştir.
Bu yazımızda ne zaman Çince karakter kullansak yanında parantez içinde o karakterin okunuşunu ekliyoruz, işte pinyin tam olarak o. Çin alfabesi yoktur fakat pinyin sayesinde kelimenin okunuşunu latin harflerle anlayabiliyorsunuz.
- 门 mén
- 影 yǐng
- 视 shì
Solda Çince karakteri görüyorsunuz hemen yanında ise okunuşunu yani pinyin’ı. Pinyin karakterin okunuşunu ve ses tonunu anlamamızı sağlıyor.
Çince ses tonları apayrı bir konudur, şimdi ayrıntılı bir şekilde açıklamalara girmeyeceğiz fakat dilerseniz Çince ses tonları hakkında hazırladığımız bu infografiği ve aşağıdaki videomuzu inceleyebilirsiniz
Çince kelimeler iki Pinyin parçaya ayrılıyor: inisyaller ve finaller
Tahmin edeceğiniz üzere inisyaller kelimenin başına denk geliyor, finaller ise kelimenin sonu içindir. Örneğin:
- fēn 分 iki parçaya ayrılıyor: inisyal (f) ve final (ēn)
- shuō 说 iki parçaya ayrılıyor: inisyal (sh) ve final (uō)
- shàng 上 iki parçaya ayrılıyor: inisyal (sh) ve final (àng)
Çince dilindeki tüm kelimeler bu iki kısımdan oluşmaktadır ( finalde tonu görebilirsiniz)
Çince Pinyin’de toplam 21 inisyal ve 37 final vardır.
Çince öğrenmek isteyenler için Pinyin inanılmaz kullanışlı bir şeydir. Çince öğrenirken ilk adım ses tonlarını ve inisyaller ile finallerin telaffuzlarını öğrenmektir.
Çok zaman geçmeden Pinyin okumayı ve karakterler ile Pinyin’leri eşleştirmeyi öğreneceksiniz. Bu kadar basit!
Bazı Pinyin’lerin telaffuzları Türkçeye benzese de, yabancı olduğunuz sesler de duyacaksınız. Bu yüzden Pinyin’ler öğrenmek biraz pratik gerektirir.
Aşağıdaki örneklere göz atalım:
- shàng (Şanghay gibi) – okunduğu gibi telaffuz edilmektedir.
- fēn – shàng gibi bu da okunduğu gibi telaffuz edilmektedir
- C – Buna dikkat etmeniz gerekiyor, Türkçe veya İngilizce’ye benzemiyor. Daha çok “Ts” diye söylenmektedir (tsunami’deki “ts-” gibi düşünün).
- Q – Bunun de telaffuzu özeldir. ” Ke ” sesine benzer bir telaffuza sahiptir.
- Zh – bu “J” gibi duyulmaktadır, örneğin Çince Zhang kelimesi neredeyse “Jang” gibi telaffuz edilmektedir.
Yani gördüğünüz gibi bazen Türkçede alıştığınız sesleri kullanıyorsunuz, sadece Çince’ye özel seslerle de karşılaşacaksınız.
Burada size verebileceğimiz en iyi tavsiye şudur:
Çince’yi öğrenirken Türkçe düşünmemeye çalışın. Her şeyi Türkçeye benzetmeye çalışmayın ve Türkçeden yola çıkmayın. Çince’nin ayrı bir dil olduğunu kavrayın ve sıfırdan başlayın.
Bölüm 7 – Çin Alfabesinden Örnekler
Wade-Giles
Çin’de Pinyin sistemi ortaya çıkmadan önce Çince fonetiği için farklı birkaç sistem kullanılıyordu. Temel romanizasyon sistemlerinden bir tanesi de Wade-Giles sistemidir.
Bu sistem Çin’deki İngiliz büyükelçisi Thomas Francis Wade tarafından geliştirilmiştir.
Daha sonra Cambridge Üniversitesindeki ilk Çince öğretmeni oldu ve Mandarin Çincesi üzerine ilk kitabını 1867’de yazdı.
Çince karakterlerinin telaffuzu için özel bir fonetik sistemi kurdu.
İlerleyen yıllarda Çin’de İngiliz diplomatı Allen Giles ve British Museum’da kürator olan oğlu Lion Giles tarafından bu sistem geliştirilmiştir.
Böylece bu Çince fonetik sistemi Wade-Giles diye adlandırılmıştır.
Bu sistem Pinyin’e benzemektedir, fakat iki sistem arasında sesli ve sessiz harflerin telaffuzu ile ilgili büyük farklılıklar vardır.
Günümüzde Çin’in her yerinde bu sistemin yerini Pinyin almıştır.
Zhuyin Fuhao/Bopofomo
Bopofomo olarak da bilinen Zhuyin fuhao (注音符號) başka bir fonetik sistemidir ve Tayvan Çince’sinin telaffuzlarını yazmak için kullanılır.
Çincedeki tüm sesleri aktarmak için 37 sembol ve 4 farklı ton kullanmaktadır.
İlk dört sembol: ‘bo’ ‘po’ ‘fo’ ve ‘mo’ (ㄅㄆㄇㄈ), bunları yan yana yazdığınız zaman sistemin ismini elde edersiniz :”bo-po-fo-mo”
Pinyin ve Wade-Giles sistemlerin aksine Zhuyin Fuhao bağımsız bir fonetik sistemidir; latin alfabesini kullanmamaktadır.
Bir açıdan bu bir avantajdır, çünkü sembolleri diğer telaffuzlarla karıştırmanız zorlaşıyor.
Bu sistem 20. yüzyılın başlarında geliştirilmiştir. Wu Zhihui tarafından yönetilen bir komisyon Çince telaffuzlarını birleştirmeyi amaçlıyordu.
Genellikle ilkokullarda ve ortaokullarda çocuklara Çince telaffuzu öğretmek için olsa da, Zhuyin Fuhao Tayvan’da hala yoğun olarak kullanılmaktadır. Bunun dışında bazı kitaplarda ve sözlüklerde de bu sistemle karşılaşabilirsiniz.
Çince karakterlerini, tarihini ve alfabe varyasyonları ile ilgili bilgi sahibi oldunuz. Gelin şimdi de En Çok Kullanılan Çince Karakterleri nedir öğrenelim…
Bölüm 8 – En Çok Kullanılan 10 Çince Karakter
Çin alfabesi yoktur, bu yüzden birçok farklı karakteri aklınızda tutmanız gerekecektir fakat bu karakterler ile gündelik yaşamınızda ne kadar sık karşılaşacağınızı gördüğünüz zaman şaşıracaksınız.
Çince öğrenirken bu bilgiler temelinizi oluşturacaktır ve kendinizi geliştirdikçe bu öğrendiklerinizin üstüne yeni bilgiler eklenecektir.
Aşağıdaki karakterler ile neredeyse her cümlede karşılaşacağınızdan emin olabilirsiniz.
Sıra | Hanzi | Pinyin | Türkçe Karşılığı |
---|---|---|---|
1. | 的 | de | Gramatik parçacık – Kullanım = 95.6 |
2. | 一 | yī | Bir ya da biraz – Kullanım = 94.3 |
3. | 是 | shì | Olmak – Kullanım = 93.0 |
4. | 不 | bù | Değil (olumsuzluk) – Kullanım = 91.8 |
5. | 了 | le | Değişimi ya da biten bir faaliyeti belirten fiil – Kullanım = 90.7 |
6. | 人 | rén | Birisi – Kullanım = 89.7 |
7. | 我 | wǒ | Ben ya da benim – Kullanım = 88.7 |
8. | 在 | zài | Konum ifade eder (şurada bulunur) – Kullanım = 87.8 |
9. | 有 | yǒu | Var (İngilizcede have/ there is) – Kullanım = 87.8 |
10. | 他 | tā | O, onun – Kullanım = 86.9 |
1 : 的 (de – Gramatik bir parçacık)
Çince’de en çok kullanılan karakteri ile tanışın – 的. En çok kullanılan Çince karakter olmasına rağmen net bir anlamı yoktur.
的 Çince’de 3 farklı “de” karakterin bir tanesidir ve iyeliği belirtir.
Birkaç örneğe göz atalım.
我的手机
wǒ de shǒuj
Cep telefonum
我们的老师
wǒmen de lǎoshī
Bizim öğretmenimiz
你的猫
nǐ de māo
Senin kedin
我爸爸的车
Wǒ bàba de chē
Babamın arabası
2 : 一 (yī – bir ya da azıcık)
Çin’de bir rakamına karşılık gelen karakter çok basittir, sadece tek bir vuruştan ibarettir. 2 ve 3 rakamları da bununla ayni mantıkta çalışır (二, 三).
Yani bu üç sayıyı aklınızda tutmak sizin için hiçbir zorluk çıkartmayacaktır. Bu Çince karakterinin 一 bu kadar sık kullanılmasının sebebi ise birçok farklı anlama sahip olmasıdır. İlk, en iyi, bir zamanlar, sadece vesaire. 一 Karakterinin bazı örnekleri şunlardır:
一瓶牛奶
Yī píng niúnǎi
Bir şişe sür
第一名
Dì yī míng
İlk sırada
我们看起来一样
Wǒmen kàn qǐlái yīyàng
Ayni gözüküyoruz
Örneklerden de anlayacağınız üzere 一 karakterini birçok farklı alanda kullanabilirsiniz, bu da bu karakterin neden bu kadar popüler olduğunu açıklıyor.
3 : 是 (shì – olmak, İngilizce’de to be)
是 genellikle iki farklı ismin arasındaki bağ görevinde kullanılır. Bu karakteri her gün duyacağınızdan emin olabilirsiniz.
Shì pinyini ile sık sık karşılaşacaksınız bu yüzden dinlerken dikkatli olmanızı tavsiye ederim. Örneğin 10 sayısının pinyini yükselen ses tonlu Shì’dir. Bu ikisini birbiriyle karıştırmamaya dikkat edin
我是学生。
Wǒ shì xuésheng
Ben öğrenciyim.
你是老板吗?
Nǐ shì lǎobǎn ma?
Patron sen misin?
你是英国人吗
Nǐ shì yīngguó rén ma?
İngiliz misiniz?
Çince öğrenmeye başlayanların sık sık yaptığı hatalardan bir tanesi de 是 karakteri ile özne ve sıfatı bağlamaya çalışmaktır.
Bu yanlıştır, resimden de gördüğünüz gibi Batman bile bunun bir hata olduğunun farkında!
Örneğin “ben” ve “İngiliz” kelimelerini bağlamak için 是 karakterini kulanırız.
Fakat “ben” ve “mutlu” kelimelerini bağlamak için 是 karakterini çıkartıp 我很开心 diyebilirsiniz, bu şekilde cümle yapınız doğru olur. 我是开心 ise yanlıştır.
4 : 不 (bù – değil, olumsuzluk)
Bu Çince karakteri hayır anlamına gelir ya da bir şeyin olumsuzluğunu belirtmek için kullanılır.
Bu karakteri yukarıdaki 是 karakteri ile bir arada kullanıldığına sık sık rastlayabilirsiniz. 是 tek başına öznenin ne olduğunu belirtirken, 不 karakteri ile beraber kullanıldığında (是不 ) öznenin ne olmadığını ifade eder. Örneklerimize göz atalım:
我是学生。
Wǒ shì xuésheng
Ben öğrenciyim
我不是学生。
Wǒ bù shì xuésheng
Ben öğrenci değilim
我是澳大利亚人
Wǒ shì àodàlìyǎ rén
Ben Avustralyalıyım
我不是澳大利亚人
Wǒ bù shì àodàlìyǎ rén
Ben Avustralyalı değilim
5 : 了 (le – bir fiil parçacığı)
了 Çince karakteri birçok yabancı için bir muammadır, ne anlama geldiğini ve nerede, nasıl kullanılacağını bir türlü kestiremezler. Birçok dilde bu karakterin tam karşılığı yoktur fakat bu bizi yıldırmamalı.
Kısacası 了 karakteri bir faaliyetin sona erdiğini ya da faaliyette bir değişikliğin gözlemlendiğini belirtir.
Doğal olarak da konuşma sırasında bunlar sıkça söz konusu olduğu için de 了 en çok kullanılan Çince karakterler arasına girmiştir. 了 karakterinin gramerde daha bir çok yeri vardır fakat şu an bununla kafamızı yormamıza gerek yok.
了 kullanımının bazı örneklerine göz atalım:
现在太晚了 。
Xiànzài tài wǎn le.
Artık çok geç
他太帅了 。
Tā tài shuài le.
O çok yakışıklı
他买了一个新手机。
Tā mǎi le yī gè xīn shǒujī.
O yeni bir telefon satın altı
我们看过了。
Wǒmen kàn guo le.
Bunu daha önce görmüştük
6 : 人 (rén – kişi)
En sık kullanılan Çince karakterlerinden birisi olan rén‘i öğrenmek ve akılda tutmak çok kolaydır!人 bir insan ya da kişi anlamına gelmektedir. Basit olduğu kadar etkili olan Chineasy flashcard’ından da gördüğünüz gibi bu karakter yürüyen bir insana benzediği için akılda tutması çok kolaydır.
三个人
Sān gè rén
Üç kişi
别人
Bié rén
Diğer insanlar
工人
Gōng rén
İşçi
Çince öğrenme uygulaması Duolingo ‘nun kardeşi olan Tinycards uygulaması da Chineasy gibi flashcard’lar yardımıyla Çince öğrenmenizi kolaylaştırır. Eğer bu yöntem size göreyse bu sayfaları ziyaret etmenizi tavsiye ediyoruz.
7 : 我 (wǒ – ben ya da benim)
我 Anlamından da anladığınız üzere sık sık karşılaşacağınız bir Çince karakteridir. 我 ben, benim anlamına gelmektedir fakat aynı zamanda çoğul kullanıldığı zaman da karşınıza çıkar.
Örneğin “biz” 我们 (Wǒmen) diye yazılır. Oradaki “men” kısmı çoğulu simgeler.
我很好
Wǒ hěn hǎo
Ben iyiyim
我们是意大利人
Wǒmen shì yìdàlì rén
Biz İtalyanız
我34岁
Wǒ 34 suì
Ben 34 yaşındayım
我喜欢吃比萨
Wǒ xǐhuān chī bǐsà
Pizza yemeği severim
8 : 在 (zài – konum, şurada bulunur)
En çok kullanılan Çince karakterlerinden birisi olan 在, bir şeyin bulunduğu konumu belirtmek için kullanılan bir karakterdir.
Yani Türkçedeki bulunma hal ekleri ile aynı işlevdedir fakat bir ek değil, fiildir.
Çince öğrenirken sık yapılan başka bir hata ise 在(konum) karakterini 是(olmak) karakteri ile beraber kullanmaktır. Örneğin 我是在上海 demek dil bilgisi bakımından doğru değildir.
Gelin aşağıdaki örneklerden ne demeye çalıştığımızı anlatalım:
我在上海。
Wǒ zài Shànghǎi.
Şanghay’dayım.
他们在英国。
Tāmen zài Yīngguó.
Onlar İngiltere’de.
谁在楼上?
Shéi zài lóushàng?
Üst katta kim var?
你住在哪里?
nǐ zhù zài nǎ lǐ
Nerede yaşıyorsun?
9 : 有 (yǒu – var, İngilizcede have/ there is)
有 Karakterinin birçok anlamı vardır, dolayısıyla çok sık kullanılır.
Bunların en basiti “sahip olmak” anlamına gelir yani iyeliği ifade eder. 有 karakterini olumsuz yapmak için başına 没 (méi) eklemeniz yeterlidir.
没有 sahip olmamak/yok anlamına gelir. Sahip olmak ve sahip olmamak (var/yok) ile ilgili örneklere göz atalım:
今天你有课吗?
Jīntiān nǐ yǒu kè ma?
Bugün dersin var mı?
我们有三个女儿 。
Wǒmen yǒu sān gè nǚ’ér.
Üç kızımız var.
我没有钱。
wǒ méi yǒu qián
Param yok.
日本有很多中国人。
Rìběn yǒu hěn duō Zhōngguó rén.
Japonya’da birçok Çinli (insan) var.
10 : 他 (tā – o, onun)
Tā Çince dilini öğrenmenin aslında zor olmadığını kanıtlayan bir karakterdir. İngilizce, Fransızca, Rusça gibi birçok dilde he,her, him, she, it gibi şahıs zamirleri kullanılırken, Çince’de bütün şahıs zamirlerinin tek bir pinyin’i vardır(her ne kadar kadın ve erkek için farklı Hanzi’ler olsa da).
他 Hanzi’si erkekler için kullanılan zamiridir, 她 ise kadınlar içindir. Neyse ki konuşma sırasında her ikisi de aynı şekilde telaffuz ediliyor. Dikkat etmeniz gereken tek nokta bu zamirleri doğru yazmak ve okumaktır. Aynı zamanda cansız nesneler için de(İngilizce’deki “it”) 它 zamiri bulunmaktadır. Çince’de bunların nasıl kullanıldığına dair birkaç örnek işleyelim.
他们
tāmen
Onlar
他几岁了
tā jĭ suì le
O(erkek) kaç yaşında?
他的书
Tā de shū
Onun(erkeğin) kitabı
他上周去了上海
Tā shàng zhōu qùle shànghǎi
O (erkek) geçen hafta Şanghay’a gitti.
En çok kullanılan 10 Çince karakterini size tanıttık. Çince Karakterleri ile ilgili daha çok bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
Bölüm 9 – Uzmanların Fikri
Çin Alfabesi ve Çince Karakterler ile ilgili birçok şey anlattık, fakat sadece anlatmak ile kalmak istemiyoruz biraz da göstermek istiyoruz.
Bu yüzden ana dili Çince olmayan ama çok iyi bir seviyeye sahip olan iki kişi ile konuştuk.
Bize Çince öğrenme süreçlerinden bahsettiler, bazı tavsiyeler verdiler ve zorlukları nasıl aştıklarını anlattılar.
Çince nasıl öğrenilir konusunda LTL Kurucusu Andreas Laimboeck’ın fikrini dinlemeye ne dersiniz?
Omniglot’tan Simon
İlk olarak SIMON AGER’i dinleyelim. Simon omniglot.com internet sitesinin kurucusudur.
Simon University of Leeds’te Modern Çince ve Japonca bölümünü okudu, ve Yabancı Diller Üniversitesi Kansai’da Japonca eğitimini tamamladı.
Bunu dışında Modern ve Klasik Çin Edebiyatı bölümünü Taipei Üniversitesinde okudu. Şu an ise Omniglot.com sitesini ve dilleri ve sistemleri yazma ansiklopedisini yönetiyor. Çince’yi akıcı olarak konuşuyor, Japoncası çok iyidir ve Kanonezce ile Tayvanca ile ilgili temel bilgilere sahiptir. Bunların dışında birkaç dil daha konuşmaktadır.
“Çince ve Japonca dillerini İngilterede, Tayvan’da ve Japonya’da okudum, dolayısıyla Çince karakterlerini öğrenme konusunda geniş bir deneyime sahibim. Basitleştirilmiş ve geleneksel Çince karakterlerleri ile Japonca Kanji’yi öğrendim. Çok zaman ve efor gerektirdi fakat buna değerdi, hem eğlenceli bir süreçti hem de Tayvan ile İngiltere’de iş bulmamı kolaylaştırdı. Doğru vuruş sırasını öğrenmek ve karakterleri defalarca elyazısı ile yazmanın öğrenmeyi hızlandırdığını fark ettim. Aynı zamanda flash card’lar kullandım, karakterlerin şekilleri ve temsil ettikleri şeyleri yansıttıkları ses ile bağdaştırıp zihinsel resimler oluşturdum. Daha fazla karakter öğrendikçe, işim daha o kadar kolaylaştı, çünkü daha önce öğrendiklerim ile yeni karakterler arasında bağlantılar görmeye başladım.
Simon’un Omniglot blogunu, YouTube kanalını ve Instagram sayfasını takip edebilirsiniz.
Lindsay does Languages
Sırada ise lindsaydoeslanguages.com internet sitesinin yöneticisi Lindsay Williams var.
İlginç bir ayrıntı: internet sitesinde dediğine göre yeni diller öğrenmek aklının ucundan bile geçmiyormuş, taa ki Shakira’nın şarkılarını çevirmek için GCSE Spanish’e yolu düşene kadar.
Yeni bir dil öğrenmenin kolay bir yolu vardır! Lindsay does Languages bir hobi olarak başladı ve git gide tam zamanlı işe dönüştü. Lindsay küçük öğrenci gurplarına çevrimiçi dersler vermektedir.
Okuyucularımıza ve öğrencilerimize tavsiyeler vermek için yoğun programından bize zaman ayırdığın için teşekkürler Lindsay!
“Çince öğrendiğim yıllarda karakterler bana gerçekten çok garip geliyordu çünkü klasik alfabeye ve harflere çok alışmıştım. Karakterleri öğrenmek ilk başta çok göz korkutabilir fakat Çince ile ilgili algınızı değiştirip, olumlu bir açıdan bakmayı öğrenirseniz ve sizin için en uygun çalışma yöntemini bulursanız Çince öğrenmek en sevdiğiniz uğraşlardan birisi haline gelecektir.”
Bölüm 10 – Daha Fazlası
Çince ve Çin alfabesi ile ilgili daha fazla şey mi öğrenmek istiyorsunuz? Bu konuda sizi suçlayamam! Çince sınır tanımayan çok büyüleyici bir alandır. Neyse ki blogumuzda Çin ve Çince ile ilgili birçok konuda bilgi bulabilirsiniz. İlginizi çekebilecek yazılarımızdan bazıları:
- Çince Öğrenmek Sanıldığı Kadar Zor Değil – Çince Öğrenmenin neden kolay olduğunu açıklıyoruz.
- Çin Hakkında 15 İlginç Gerçek – Çin ile ilgili bilmediğiniz ilginç gerçekler
- Çin’de en Popüler Mobil Uygulamalar – Çin’de yaşamınızı kolaylaştıracak vazgeçilmez uygulamalar
- Çince’ye Başlayanlar İçin 10 Tavsiye – Çince öğrenmek istiyorsunuz fakat nerden başlayacağınızı bilmiyorsunuz ve her şey çok mu zor geliyor? O halde bir an önce bu yazımıza bir göz atmalısınız.
- Çince Küfür – Bir dili öğrenmek sadece gramer kitaplarını ezberlemekle bitmiyor
- LTL İle En İyi Tavlama Sözleri – Çin’de yaşıyorsanız bunları bilmeden olmaz
Çince öğrenmek için ücretsiz kaynak arıyorsanız , Çince profesyonelleri tarafından yazılmış Ücretsiz Çince Öğrenme PDF indirebilirsiniz.
Çin Alfabesi – Sıkça Sorulan Sorular
Hayır, yok. Türk Alfabesinde toplam 29 harf vardır, fakat Çin alfabesi diye bir şey yoktur. Kelimeleri oluşturan karakterleri öğreniyorsunuz. Çince kelimeler 1, 2 ya da 3 karakterden oluşmaktadır. Yanı Çince öğrenmek karakterleri ezberlemekten geçer. Dolayısıyla ne kadar çok karakter öğrenirseniz, işiniz o kadar kolaylaşır.
Hànyǔ dà zìdiǎn (汉语大字典) kaynağına göre toplam Çince karakter sayısı 54648’dir. Zhōnghuá zì hǎi (中华字海) sözlüğü 106230 Çince karakter içermektedir!
Fakat hiç merak etmeyin! 2500 karakter öğrenirseniz rahatça Çince dergi ya da gazete okuyacak hale gelirsiniz. En çok kullanılan 10 Çince karakteri ile Çince öğrenmeye başlayabilirsiniz.
Çok geniş bir konudur. Amacınıza bağlı olarak bilmeniz gereken Çince karakter sayısı değişmektedir. Örneğin rahat bir şekilde gazete okuyup her şeyi anlayabilmeniz için 2000 Çince karakteri bilmek yeterlidir. 1000-1500 karakter biliyorsanız yazının genel anlamını kavrarsınız fakat 2000 karakter öğrenirseniz hayatınız kolaylaşır.
500 Çince Karakter – Çince temel bilgi
2,000 Çince Karakter – gazete okumak için ihtiyacınız olan karakter sayısı
2,633 Çince Karakter – HSK 6 sınavını geçmek için bilmeniz gereken karakter sayısı
8,000 Çince Karakter – eğitimli bir Çinlinin bildiği ortalama karakter sayısı
20,000 Çince Karakter – günümüzde bir Çince sözlüğünün içerdiği ortalama karakter sayısı
Evet. Bazı karakterler birden çok anlama sahiptir ve birkaç şekilde telaffuz edilirler. Genellikle karakterlerin cümledeki kullanışından ne anlama geldiğini çözebilirsiniz. Örneğin 行 karakterinin (xíng or háng, hàng, héng, hèng) birkaç anlamı ve telaffuzu vardır. Fakat cümlede 银行 görüyorsanız, karakterin banka anlamına geldiğini anlayabilirsiniz.
Çince karakterleri toplam 11 vuruştan oluşmaktadır. Artık telefon ve bilgisayarlardan kolaylıkla Çince yazabiliyorsunuz ama yine de Çince karakterlerin elle nasıl yazıldığını öğrenmek büyük bir artıdır.
Örneğin vuruş sırasını yanlış yaparsanız, mürekkep kağıda yanlış bir şekilde geçer ve dolayısıyla karakterinizi yanlış yazmış olursunuz.
Aynı olan ya da birbirine çok benzeyen birçok geleneksel ve basitleştirilmiş karakter bulunmaktadır. Bazıları ise çok karmaşıktır ve birbirinden tamamen farklıdır.
Bu tamamen size bağlıdır. Bulunduğunuz bölgeye de bağlıdır. Çin Halk Cumhuriyetinde yaşıyorsanız basitleştirilmiş Çince öğrenmenizi tavsiye ediyoruz.
Fakat Tayvan’da yaşıyorsanız Geleneksel Çince öğrenmeniz daha iyi olur, çünkü Tayvan’da sadece geleneksel Çince kullanılmaktadır.
Çince öğrenmek mi istiyorsunuz? Yeni başlattığımız Online Çince Kursumuza göz atın ve hemen öğrenmeye başlayın.
LTL’den daha sık haber almak mı istiyorsunuz?
Çin hakkında daha çok bilgi edinmek istiyorsanız bültenimize abone olabilirsiniz. Çince nasıl öğrenilir? Çince öğrenme uygulamaları nelerdir? gibi birçok sorunun cevabını keşfedin!
3 comments
Yazı için teşekkür ederim. Kafamdaki birçok soru işaretini kaldırdı. Sanırım çince öğrenmek için güçlü bir görsel hafıza gerekiyor.
Yardımcı olmaktan mutluluk duyarız
Harika bir sayfa hazırlayanlar da harika teşekkürler bunu çince söylemek ve yazmak da güzel olurdu aslında