Çin Yeni Yılı – Çin'in En Önemli Bayramı Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey
Çin Yeni Yılını Keşfedin – Çin Yeni Yılı Gelenekleri ve Batıl İnançları
Çin Yeni Yılı Çin’in en önemli günlerinden bir tanesidir.
Çin’in çeşitli bölgelerinde yaşayan aileler kendilerine göre farklı bir şekilde Çin Yeni Yılını kutlarlar. Birçok ailede Çin Mantısı hazırlanılır (jiăozi – 饺子) ve insanlar birbirlerine içinde bir miktar para bulunan kırmızı zarf (hóngbāo – 紅包) verirler.
Fakat Yeni Yıl Gelenekleri arasında kırmızı zarf vermekten ve Çin mantısı yapmaktan çok daha fazlası vardır.
Çin yoğun nüfusa ve geniş yüzölçümüne sahip bir ülkedir. Aynı zamanda, Çin’de birçok azınlık etnik grup da yaşamaktadır.
Gelenekler bölgeden bölgeye değişiklik gösterdiği gibi, her ailede de Yeni Yıl farklı bir şekilde kutlanmaktadır.
Çin Yeni Yılı Gelenekleri –Thomas
Çin Yeni Yılı Gelenekleri – Emma
Çin Yeni Yılı Gelenekleri – Cynthia
Çin’in çeşitli bölgelerindeki farklı Yeni Yıl Geleneklerini size tanıtabilmek için Çin’in farklı uçlarında yaşayan üç öğretmenimizden bölgelerinde ve ailelerinde Çin Yeni Yılının nasıl kutlandığını bize anlatmalarını istedik.
Bundan sonra ise size Çin Yeni Yılı etrafında oluşan bazı batıl inançları anlatacağız ve son olarak da Çin Yeni Yılında insanların hedefleri ve beklentileri hakkında biraz bilgi vereceğiz. Böylece bu yazıyı okumayı bitirince Çin Yeni Yılı Hakkında bilmeniz gereken her şeyi öğrenmiş olacaksınız.
Fakat öncelikle, yabancıların Çin Mutfağı’ndaki deneyimlerine bir göz atalım! Bu videoda Daniel bizlere Çin Mantısı yapıyor!
Çin Yeni Yılı Gelenekleri
Çin Yeni Yılı Gelenekleri #1– Pekin’den Thomas
Benim adım Tongda (Thomas), LTL okulunun Çince öğretmeniyim.
Ben “eski” Pekin’lilerden sayılırım. Kuşaklar boyunca ailem Pekin’de yaşamıştır. Çocukluğumu Tian’anmen bölgesinde Huton evinde geçirdim.
Farklı bölgeler farklı kültüre ve geleneklere sahiptir. Ben de sizinle Pekin’deki Çin Yeni Yıl geleneklerini paylaşmak istedim.
Bahar Festivali Arifesi’nden önce Hutong’da yaşayan insanlar bahçelerindeki kapılarının her iki yanına ve üstüne dilek ya da duaların yazılı olduğu kırmızı kağıtlar koyarlar.
Örneğin: Yeni Yılınız Kutlu Olsun, Koyun Yılınız Kutlu Olsun, Yeni Yılınız güzel geçsin vs…
Çin Burcunuzu Hesaplayın & Daha Fazlası
Çin Astrolojisine Göre Hangi Burçsunuz? Çin Burçları – Çin Burç Takvimi LTL Ejderha mısınız yoksa Kaplan mı? Belki de Tavşan burcusunuzdur? Çin burç yorumlarına bakarken hiç Çin burçları nereden geliyor diye merak ettiniz mi? Ya da Çin burçlarının neden bu…
Bunun dışında, bizi kötülüklerden koruması için bahçemizdeki kapıya Kapı Tanrısını koyarız.
Yeni Yıl akşamı tüm aile toplanır, televizyonda Bahar Festivalini seyrederken hazırladığımız Çin mantısı yenir, sonra ise camdan havai fişek gösterisini izleriz.
Bunun dışında Yeni Yıl Pastası da hazırlanılır, Çince buna “nian gao” deriz (nian – yıl, gao – yüksek). Bunu yiyerek yeni yılda her şeyin çok daha güzel olacağına inanıyoruz.
Yeni Yılının ilk gününde akraba ziyaretlerine gideriz. İlginç bir ayrıntı, kızlar ilk gün aile ziyaretine gidemez. Genelde ikinci günden akrabaları ziyaret etmeye başlıyorlar.
Yeni Yılın ilk gününde yerler süpürülmez, çöpler atılmaz, duş almayız ve saçımızı kestirmeyiz.
Yakınlarımıza meyvelerden oluşan hediyeler veririz. Farklı meyvelerin farklı anlamları vardır; örneğin:
- Elma : güven, huzur ve barışı temsil eder.
- Mandalina: büyük şans getirir.
- Portakal: hayallerimizin gerçekleşmesini sağlar.
- Şeftali: uzun hayatı simgeler.
BUNU BİLİYOR MUYDUNUZ? – Çin kültüründe 12 burç hayvanı vardır– fare, boğa, kaplan, tavşan, ejderha, yılan, at, koyun, maymun, horoz, köpek ve domuz.
Yeni Yılın ikinci gününde, Pekinliler bolluk ve zenginlik tanrısı olan Cai Shen’e dua ederler. İçten ve temiz kalple dua edenlerin büyük zenginliğe ulaşacağı söyleniyor. Ayrıca, zengin olmak için insanın herkese karşı iyi ve dürüst davranması gerektiğine inanılıyor.
Tatil boyunca tapınak festivallerini ziyaret etmeyi de severiz. Sağlıklı ve huzurlu bir yeni yıl için Budist ve Daoist tapınaklarında dua ederiz.
Yeni Yılın beşinci gününde tekrar Çin Mantısı yaparız. Ay takviminin 15. gününde Fener Festivalinde Yuan Xiao yeriz (pirinç unundan yapılmış tatlı Çin mantısı).
Fener Festivali akşamında insanlar dışarı çıkıp dolaşırlar, bu aktivitenin insanlara sıhhat getirdiğine inanılır ve aynı zamanda İlkbahar Festivali’nin sona erdiğini de gösterir. Pekinliler Çin Yeni Yılını işte bu şekilde kutlar. İlkbahar Festivaliniz kutlu olsun!
Tongda (Thomas), LTL Teacher
Çin Yeni Yılı Gelenekleri #2 – Fuzhou’dan Emma
Çin’in güneyinde Fuzhou şehrine bağlı olan Yongtai kasabasında doğdum.
Çin Yeni Yılı yaklaşırken tüm aileler bu büyük bayram için hazırlıklara başlar. Yeni yıla temizden başladığımızı göstermek için her yerde temizlik yapılır. Bir sonraki adım ise Yeni Yıl yemeklerini hazırlamaktır.
Biz Çin mantısı yerine Tangyuan hazırlar. Tangyuan (汤圆) aile toplantısı (团圆)anlamına gelen yuvarlak beyaz bir yemek türüdür.
Aynı zamanda yine yuvarlak ve beyaz olan başka bir yemek daha yeriz – Niangao(年糕) pirincinden yapılmış bir kek türüdür.
Bunun dışında, balık da her Yeni Yılın vazgeçilmez yemeğidir. Çünkü balık (鱼yu) her sene bol bol yemeğe sahip olacağımızı simgelemektedir. – 年年有余 (nian nian you yu).
Başka bir Yeni Yıl yemeği ise, yumurta ve tatlı bir patates türü olan Longyan’dan (蛋燕) yapılan geleneksel noodle.
Çin Mutfağı – En Lezzetli Çin Yemekleri
Çin Mutfağı – En Lezzetli Çin Yemekleri Çin Mutfağı – En Lezzetli Çin Yemekleri Çin’de yaşamanın en güzel yönlerinden bir tanesi de Çin mutfağı olduğu tartışılmazdır. Söz konusu çin mutfağı olunca, binlerce blog yazısı bile Çin yemekleri konusunu anlatmaya yetmez….
Yeni Yıl akşamında yemek yemeye başlamadan önce Mutfak Tanrıçasına adak adarız.
Bizi kutsayacağına ve koruyacağına inanırız. Her sene sofranın etrafında toplanıp leziz yemeklerin tadına bakarken, annemin mutlaka yemeklerin bir kısmını mutfakta bıraktığını biliyorum. Bu yemekler ertesi gün için saklanılmaktadır. Nian nian you yu’nuzu arttırmanın bir başka yolu da geçen senenin son gününden kalan yemeği yemektir.
İlkbahar temizliğinden sonra, aileler evlerini süslemeye başlar. Etrafa Yeni Yıl parşömenleri ve Fu 福 karakteri asılır. Genelde Fu’nun geldiğini göstermek için Fu karakteri başaşağı asılmaktadır.
Çocuklar Yeni Yıl akşamlarına bayılır. Sebebini anlamak pek zor değil, aile büyükleri çocuklara “şanslı para” hediye eder. Bir de tabii ki de havai fişek gösterilerine hayran kalmayan çocuk yoktur.
Yeni yılın ilk gününde babalar “Yeni Yılı uyandırmak” için havai fişek atarlar.
Bu sırada anneler büyük bir kahvaltı sofrasını hazırlamaya konulur. Ailedeki herkes kendiliğinden uyanıp yeni kıyafetler giyip kahvaltı masasına toplanmalıdır. İnsanları uyandırmak için kapılarını çalmak yasaktır; çünkü bunun kötü şans getirdiğine inanılır.
Yeni yılın ilk gününü aile bireyleri hep beraber geçirir. İkinci günden itibaren ise akraba ziyaretleri başlar, aile yakınları ziyaret edilir, hep beraber çok güzel zaman geçirilir.
Benim Bahar Festivali’m bu şekilde geçiyor.
Emma Chen, LTL öğretmeni.
Çin Yeni Yılı Gelenekleri #3 – Liaocheng’ten Cynthia
Adım Zhang Xin (İngilizce ismim Cynthia), Çin’in doğusunda bulunan Shandong bölgesinin Liaocheng kasabasında doğdum.
Shandong, Konfüçyüs’un doğduğu bölge olduğundan, bizim için Bahar festivali çok büyük önem taşır.
Bahar Festivali Laba Festivalinden başlayıp (ay takvimine göre 12. ayın 8. günü) Fener Festivaline kadar devam eder (ay takvimine göre birinci ayın 15. günü). Laba Festivalinde insanlar kuruyemiş, kurutulmuş meyve ve lapa pirinçten yapılan Laba yemeğini yemeyi sever.
Bu günden itibaren tüm aileler Bahar Festivaline hazırlanmaya başlar: ev ve etrafı temizlenilir, yeni kıyafetler alır ve lezzetli yemekler yapılır.
“Küçük Yeni Yıl” boyunca (ay takvimine gore 12. ayın 23. günü), insanların Çin mantısı yiyip “mutfak tanrısını özgür bırakması gerekiyor”. Efsaneye göre “mutfak tanrısı” ailenin son yıl içindeki performansını Yeşim Taşı İmparatoru’na anlatıyor.
Bahar Festivalinin en önemli günü Yılbaşı akşamıdır!
Yılın bu günü aynı zamanda “büyük 30’luk” diye de bilinmektedir.
Öğleden sonra insanlar çeşitli dileklerin yazılı olduğu iki mısralık kağıtları ve “uğur/şans/zenginlik” karakterini başaşağı yapıştırırlar. Bu geleceğin uğurlu olacağını simgeler.
Akşam ise aile bireyleri sofrada toplanır ve birbirlerine para hediye ederler.
Çin Yeni Yılının ilk günü de çok önemlidir. İnsanlar sabah erkenden uyanıp akrabalarını ziyaret eder ve Yeni Yıllarını kutlamak için arama yaparlar (bài nián 拜年). Bunun dışında çocuklara Yeni Yıl hediyesi olarak para verirler “Ya sui”.
Bu günden başlayarak, Fener Festivaline kadar herkes akrabalarını ziyaret eder. Evli kadınların Yeni Yılın ikinci gününde ailelerini ziyaret etmesi de büyük önem taşır.
Fener Festivalinde (Ay takvimine gore ilk ayın 15. Günü) Yuanxiao yiyip fener gösterisinin keyfini çıkarırız.
Cynthia, LTL öğretmeni
Tüm LTL ekibi ve öğretmenlerinden, 新年快乐!
Çin Yeni Yılı Batıl İnançları – Hayati Değer Taşıyan Bilgiler
Çinlilerin Yeni Yılını nasıl geçirdiklerini ve Çin Yeni Yılının önemini hep beraber öğrendik. Fakat Çin Yeni Yılı bundan çok daha fazlasıdır.
Bildiğiniz üzere, bir dili öğrenmek için o dilin kültürünü yakından tanımanız gerekiyor. Biz de bu yüzden Çinlilerin Yeni Yıl kültürünü derinden inceleyip Çin Yeni Yılı etrafında oluşan batıl inançları yakından öğrenmek istedik.
O halde garip ve size çok saçma gelebilecek Çin Yeni Yılı batıl inançlarına başlayalım!
Çinliler Yeni Yıla sağ ayakla kalkmanız gerektiğine inanıyor, çünkü Yeni Yılın ilk gününde, haftasında hatta ilk ayında yapacağınız tüm hareketlerin bütün yılınızı etkileyeceği düşünülüyor. (Bunun benzerini İslam Kültürü’nde de bulabiliriz – bir mekana sağ ayakla girmek gerekiyor gibi)
Yeni Yıla doğru bir şekilde girmenin, tüm yılınızı etkileyeceğine dair birçok batıl inanç vardır.
Yatağın Sağ Tarafında Uyanmak
Yılbaşı sabahında herkes genellikle kendi başına uyanır.
Birisini uyandırmak ya da uyuyan bir kişiyi ziyaret etmek kötü şans getireceğine inanılır.
Birisini uyandırmanın kötü şans getireceğine inanılmasının sebebi ise şudur : Yılbaşı sabahı zorla uyandırıldıysanız tüm yıl boyunca acele ettirileceksiniz ve istemediğiniz şeyleri yapmaya zorlanacaksınız.
Yani uyuyan birisini rahatsız ederseniz, tüm sene boyunca o insan birileri tarafından rahatsız edilir ve uykusundan edilir. Bu yüzden en iyisi herkesin kendi düzenine göre uyanmasını beklemektir.
Uyanır uyanmaz camları ve kapıları açmayı unutmayınız. Yeni yılın ilk günü 初一 (Chū Yī) kapıları ve camları açarak, hem içeri temiz hava girdiği icin daha hızlı kendinize gelirsiniz, hem de evinize iyi şansın ve bolluğun girmesini sağlamış olursunuz!
Çinliler ay takviminin ilk gününe 初一 (Chū Yī) der, ikinci güne ise 初二 (Chū èr). Bu bu şekilde 初十 (Chū Shí)’ye kadar devam etmektedir. Bundan sonraki günler ise rakamlarla ifade edilmektedir.
Peki Ya Kahvaltı?
Aile kahvaltı için hazır olduğunda pirinç kavanozunun 米缸 (Mǐ Gāng) dolu olması gerekiyor.
Çin Yeni Yılı boyunca pirinç kavanozu asla boş olmamalı.
Boş bir pirinç kavanozu tüm ailenin gelecek yıl boyunca aç kalacağını simgeler. Sizin de pirinç kavanozunuz varsa Yeni Yıl’da onu doldurmayı ve dolu tutmayı unutmayınız!
Pirinç lapası olarak da bilinen Congee, Çin’de genellikle kahvaltıda yenen bir yemektir; fakat Yeni Yıl boyunca Congee asla kahvaltıda yenmemelidir.
Bunun sebebi ise şudur: eskiden Congee genellikle fakirlerin yediği bir yemek olarak bilinirdi. Yeni Yıl’da kahvaltıda Congee yemek, tüm senenizi açlık ve fakirlik içinde geçireceğiniz anlamına gelir.
Çin Yeni Yılında kahvaltıda et yenmez. Ne yani sucuklu yumurta yok mu? Evet maalesef, biraz idare edeceksiniz…Bu Çin Yeni Yılı batıl inancının olası iki açıklaması vardır. Birincisi Budizmde yatıyor.
Birçok dindar aile Yeni Yıl boyunca kahvaltıda et yememenin size erdem 积德 (Jī Dé) katacağına inanır, böylece önünüzdeki tüm sene icin iyi karma kazanırsınız.
Çin Yeni Yılı boyunca kahvaltıda et yememenin başka bir açıklaması ise, insanlara israf yapmamaları gerektiğini hatırlatmasıdır.
Sonuç olarak, Çin Yeni Yılı kahvaltısında ne yiyebilirsiniz?
汤圆(Tāng Yuán), başka bir diyişle “yapışkan pirinç topu” ve 饺子 (Jiǎo Zi), ya da Çin Mantısı. Bunun dışında vejetaryen pirinç çörekleri ya da soya soslu 菜包 (Cài Bāo) da tercih edebilirsiniz.
Kahvaltınızı bitirdikten sonra masayı toplarken dikkat ediniz. Çin Yeni Yılında tabak ya da bardak kırmak kötü şans getirir. Çünkü “kırılmış” kelimesi, yani 碎 (Suì) olumsuz bir anlam taşır, dolayısıyla tüm yılınızın kötü geçmesine sebep olabilir.
Eğer birisi yanlışlıkla yere bir tabak düşürdüyse, onu hemen yerden toplayıp kırmızı bir kağıda sarınız ve telafi etmek icin birkaç “şanslı cümle” söyleyiniz. Örneğin “her sene huzur ve güven” anlamına gelen şu cümleyi söyleyebilirsiniz – 岁岁平安 (Suì Suì Píng Ān), ya da büyük zenginlik anlamına gelen 大发 (Dà Fā).
Başarı Ve Şans İçin Nasıl Giyinmelisiniz?
Kahvaltı ettikten sonra pijamalarınızı çıkarıp bayram kıyafetlerinizi giyimelisiniz!
Ne demiş Barış Manço abi: ” Bugün bayram, erken kalkın çocuklar! Giyelim en güzel giysileri! ”
Kıyafet seçiminize dikkat ediniz ! Her gün giydiğiniz siyah kotunuzu ve siyah kazağınızı üstünüze geçirmeden önce bir kere daha düşününüz.
Çin Yeni Yılında siyah ya da beyaz renklerini giyinmekten kaçınmalısınız; çünkü bu renkler Çin kültüründe ölüm ve yas ile ilişkilendirilmektedir.
Bunun yerine daha parlak ve canlı renkleri seçiniz. Ne giyeceğinize karar veremiyorsanız, kırmızı renkli kıyafetleri tavsiye ediyoruz. Uğurlu ve neşeli 喜庆 (Xǐ Qìng) bir renk sayılan kırmızı, Çin Yeni Yılı temasına da çok uygundur.
Temizlik Yapsak Mı Yapmasak Mı?
Biraz boş zamanınız oldu mu aklınıza etrafı biraz toparlamak gelebilir. Fakat aklınızdan bile geçirmeyin! Yeni yılın 5. gününe kadar etrafı süpürmek ya da çöpleri atmak pek iyi karşılanmaz.
Çinlilerin inancına gore yeni yılın ilk 4 gününde ürettiğimiz atıklar bize bereket getirecek “zenginlik şansıdır” 财气 (Cái Qì); fakat 5. günden itibaren ürettiğimiz çöpler para kaybetmenize sebep olacak ” fakirlik şansıdır” 穷气 (Qióng Qì).
Yani yeni yılın 5. gününe kadar toplanan çöpler aslında biriken zenginliğinizi 聚财 (Jù Cái) simgeler. Zengin olmak bu kadar basitmiş işte 🙂
Temizlik demişken, Çin Yeni Yılının ilk iki gününde çamaşır da yıkanmamalıdır.
İnanca göre Çin Yeni Yılının ilk iki günü Su Tanrısının doğum günüdür, 水神 (Shuǐ Shén). Bu yüzden Su Tanrısını gücendirmek istemiyorsanız bu günlerde çamaşır yıkamanızı tavsiye etmiyoruz.
Su Tanrısının gazabına uğramak istemiyorsanız, bu iki günde çamaşır yıkamayıverin.
Ne Zaman Akraba Ziyaretine Gidilmeli?
Normalde Yeni Yılı kutlamak ve iyi dileklerinizi 拜年 (Bài Nián) paylaşmak için akrabalar Yeni Yılın 1. gününde ziyaret edilir. Çocuklar için aile ziyaretleri, yıllık kırmızı zarflarını toplamak için mükemmel bir fırsattır. Genellikle bu ziyaretler Yeni Yılın ilk gününde yapılmaktadır, fakat bazı istisnalar da vardır.
Örneğin, kadınların Yeni Yılın ilk günü akraba ziyareti yapması yasaktır. Kadınların anne-babalarını 娘家 (Niáng Jiā) Yeni Yılın birinci, dördüncü ve beşinci günlerinde ziyaret etmesi doğru değildir. Böyle bir şey yapmaları aileye uğursuzluk getirir.
Yeni yılda aile yakınlarınızın kapısını çalmadan önce, Çin Yeni Yılının 3. gününde akraba ziyaretinin yapılmaması gerektiğini aklınızda bulunsun.
Çünkü bu gun Kırmızı Köpek günüdür, yani 赤狗日 (Chì Gǒu Rì). Kırmızı Köpek Gazap Tanrısıdır. Bu gün ziyaret yapmanın kavga ve sıkıntı çıkaracağına inanılıyor.
Kırmızı Köpek Tanrısının Gazabından korunmak için Çinliler Yeni Yılın 3. gününde akraba ziyareti yapmamaya karar vermiştir.
Kavga demişken, Çin Yeni Yılı boyunca, özellikle ilk gününde tüm tartışmalardan ve kavgalardan uzak durun,
Çin halk masalında Yeni Yılın ilk gününde Tanrıların ailelere iyi dileklerini iletmek ve şans getirmek için dünyayı indikleri söylenir. Eğer Tanrılar bir ailenin kavga ettiğini duyarsa, bu ailenin saygısız ve kaba olduğunu düşünüp iyi dilekleri hak etmediklerine karar verirler ve o evden uzaklaşırlar.
Böylece bu aileler bir yıllı iyi şans dozlarından mahrum kalır. Siz siz olun, yılbaşında kavga etmeyin ve yılbaşı puanlarınızı biriktirin.
Çin Yeni Yılı akraba ziyaretleri konusunda da bazı istisnalar vardır. Örneğin; yakınlarınızın evini ziyaret etmek çok doğalken, durum çok ciddi olmadığı sürece, hastanede yatan yakınlarınızı ziyaret etmemelisiniz; hastanede yatan birisini ziyaret etmek, onun önündeki tüm sene boyunca hasta olmasına sebep olabilir.
Yapabiliyorsanız ilaç almamalısınız. Çin Yeni Yılında ilaç almanız, tüm sene boyunca hasta olacağınız ve ilaçlara ihtiyaç duyacağınız anlamına gelir. Onun yerine ne bileyim, su falan için…
Hediye Verme Sanatı
Diyelim ki Yeni Yılın 2. gününde, yani 初二 (Chū èr) akrabalarınızı ziyaret etmeye karar verdiniz. Hediyelerinizi parlak kırmızı hediye kağıtlarına sardınız ve tüm çocuklara yetecek kadar Kırmızı Zarf hazırladınız.
Yakınlarınızı istemsiz bir şekilde kıracak bir hediye almadığınızı bir kez daha kontrol edin.
Almamanız gereken hediyelerden bazıları: saat, sandalet, armut, şemsiye, ayna ve siyah ya da beyaz renkli herhangi bir şey.
Çin’de Hediye Verme Hakkında Yaptığımız Podcast’i Dinleyin
Tüm bu hediyelerin kötü bir anlamı vardır ya da kötü duyulmaktadır. Örneğin, saat kelimesi – 钟 (Zhōng), “son” anlamına gelen 终 (Zhōng), gibi duyulmaktadır.
Böylece birisine saat hediye ettiğiniz zaman, onu son yolculuğuna uğurluyormuş gibi görünürsünüz – 送终 (Sòng Zhōng). Hediye etmemeniz gereken başka bir şey ise armuttur çünkü armut anlamına gelen 梨 (Lí),ayırmak anlamını taşıyan 离 (Lí) karakterine benzemektedir. Yakınlarınıza herhangi bir ayrılık dilemek istemezsiniz.
Aynı zamanda bulunduğunuz bölgenin de kendi batıl inançları olabildiğini de aklınızda bulundurun. Örneğin Mandarin Çincesinde elma 苹果 Píng Guǒ diye telaffuz edilir.
Fakat Şanghay lehçesinde telaffuzu “hastalıktan vefat etmiş” anlamına gelen Bīng Gu gibi duyulmaktadır. Bu yüzden Şanghay’da bulunuyorsanız, elma hediye etmek pek de iyi bir fikir olmayabilir.
Bu saydıklarımızın dışındaki meyveleri gönül rahatlığı ile hediye edebilirsiniz. Hatta bazı meyveler telaffuzları bakımından olumlu, güzel şeyleri anımsattığı için seçiminizi onlardan yana kullanabilirsiniz.
Örneğin elma, 苹果 (Píng Guǒ), güven ve huzur gibi duyulmaktadır, 平安 (Píng Ān); mandalina iyi şans gibi telaffuz edilmektedir, 吉 (Jí); portakal, 橙 (Chéng), “hayallerin gerçekleşmesi” gibi duyuluyor 成 (Chéng) şeftali 桃 (Táo) ise uzun yaşamı simgeliyor.
Son bir şey daha; kırmızı zarflara koyduğunuz para miktarına da dikkat edin. Genellikle 4 dışındaki tüm çift sayılar uygundur. Tek sayılı kırmızı zarf vermemeye dikkat ediniz.
Dediklerinize Dikkat Ediniz!
Diyelim ki akrabalarınızın evine geldiniz, herkesin keyfi yerinde, eğlenceli hikayeler ve şakalar anlatılıyor, herkes eğleniyor. Kendinizi sohbete kaptırıp uygunsuz bir şey söylememeye dikkat ediniz.
Yeni yıl dilekleri dilemekte bir sıkıntı yoktur, fakat konuşurken bazı olumsuz ve uğursuz sayılan kelimeleri kullanmamaya dikkat ediniz. Çin Yeni Yılı boyunca kullanmamanız gereken kelimelerden bazıları şunlardır: 破 (Pò),坏 (Huài),没 (Méi),死 (Sǐ),光 (Guāng),鬼 (Guǐ),杀 (Shā), 病 (Bìng),穷 (Qióng).
Söylediklerinize dikkat ediniz ve kara mizahınızı başka günlere saklayınız.
Genellikle bu aile ziyaretleri sırasında birçok kuşak tek çatı altına toplanmaktadır. Çocukların ağlamamasına dikkat edin. Birçok Çinli ailede Yeni Yılda çocukların ağlaması uğursuzluğa alamettir.
Çocuklar yaramazlık yaptıysa bile, aile onları cezalandırmamalı ve onlara bağırmamalı. Çünkü çocuk ağlarsa tüm aileye kötü şans getirir.
Diyelim ki tüm aile toplandı ve bir anda kuzeninizin ona ısmarladığınız yemeğin borcunu hala ödemediğini hatırladınız.
Ondan para istemeden once bir daha düşünün, çünkü Çin Yeni Yılında borç almak ya da borç vermek kötü şanstır. Çin Yeni Yılında borçtan bahsetmeniz hem sizin için hem de karşınızdaki için kötü olur. Çin Yeni Yılında borç ödemek, tüm sene boyunca maddi durumun kötü olacağına işarettir.
Yemek Saati
Sonunda herkesin beklediği an geldi ve Yeni Yıl sofrası donatıldı.
Çinliler için yılın en önemli yemeği kesinlikle Yeni Yıl’da aile ile beraber yenilen yemektir – 年夜饭 (Nián Yè Fàn)
Çin’de aileler Yeni Yıl için genellikle çok fazla yemek hazırlar. Sebebini anlamak güç değil, yeni yıla nasıl girersen öyle geçirirsin, eğer yeni yılda masa yemeklerle dolup taşıyorsa, demek ki tüm seneniz bolluk içinde geçecek.
İlginç bir ayrıntı daha, etli ya da deniz ürünlü yemekler için hayvanlar ve balıklar bir ya da birkaç gün önceden kesilmektedir.
Çünkü Çin Yeni Yılı boyunca hayvan öldürmek yasaktır.
Çinliler Yeni Yılda hayvan öldürmeyi ve genel olarak kan görüntüsünü kötüye alamet diye görmektedir.
Yeni Yılda hayvan öldürmenin, bıçak yaralanması, araba kazası gibi kötü durumları tetikleyeceğine inanılıyor. Bu yüzden tüm hayvanlar daha önceden kesiliyor.
Et ve deniz ürünleri dışında diğer malzemeler de erkenden hazırlanabilir. Bunun sebebi ise Yeni Yılda bıçak, makas gibi kesici aletlerden uzak durmaktır. Çünkü bu isimler gelecek sene için şansınızı “kesebilir”.
Genellikle balıklı yemekler Yeni Yılın ilk günlerinde servis edilmektedir.
Bol bol balık yemeye hazır olun çünkü balık kelimesi, 鱼( (Yú), artık/kalan yemek gibi duyulmaktadır; yani bir ailede balık servis ediliyorsa demek ki o ailenin her sene artan yemeği olacak, 年年有余 (Nián Nián Yǒu Yú). Bu da bolluk anlamına geliyor.
Fakat Çin Yeni Yılının ilk beş günü boyunca balığın kafasını ve kuyruğunu yememeye dikkat ediniz. Balığın birazını bırakmalısınız ki tüm sene boyunca artan yemeğiniz olsun.
Yapılmaması gereken başka bir şey ise 常年菜 (Cháng Nián Cài) sebzesini kesmektir. Uzun sapı ve yaprakları uzun hayatı simgelediği için bu sebze özellikle Yeni Yıl boyunca kesilmeden tüketilmektedir.
Anlayacağınız üzere bu sebzeyi kesmek hayatınızı kesip kısaltmak anlamına geliyor. Bu yüzden Çinliler bu sebzeyi Yeni Yıl’da kesmeden hazırlamaktadır.
Uyku Saati
Uzun ve yorucu ama bir o kadar da eğlenceli bir günden sonra duş alıp yatmak isteyebilirsiniz.
Fakat her şey o kadar basit değil.
Tüm gün boyunca biriktirdiğiniz şans puanlarınızı duş alarak harcamak istemezsiniz!
Güzel bir sene geçirmek istiyorsanız bu gün kişisel bakımınızı feda etmeniz gerekebilir.
Çin Yeni Yılında duş almak ya da saçınızı yıkamak yasaktır.
Sebebi ise şudur: Saç anlamına gelen 发 (Fā) “zengin olmak” anlamına gelen 发财 (Fā Cái) daki Fa ile aynı telaffuza sahiptir.
Saçınızı yıkamak, zenginliğinizi de alıp götürebilir!
Aynı şekilde Yeni Yıl boyunca saçınızı kestirmek de yapılmaması gereken hareketlerden bir tanesidir. Zenginliğinizi kesmek istemezsiniz! Saç kesme yasağı bayramların sona erdiği 2 Şubata kadar devam etmektedir.
Çin’de Yeni Yıl geçiren arkadaşlarımıza kolay gelsin!
Tüm bu batıl inançlara ve geleneklere rağmen Çin’de Yeni Yıl boyunca inanılmaz eğlenceli ve keyifli zaman geçireceğinizden emin olabilirsiniz. Üstelik birkaç kırmızı zarf bile elde edebilirsiniz.
Çin Yeni Yılı Hedefler ve Beklentiler
Son olarak da size, yeni yıla temiz bir sayfa ile başlamak isteyenlerin Yeni Yıl hedeflerini ve beklentilerini anlatalım.
Yeni Yılın ilk birkaç gunü boyunca patlayana kadar yemek yedikten ve bolca alkol tükettikten sonra kendimize geliriz ve yeni yıldan beklentilerimizi düşünmeye başlayıp hedeflerimize odaklanırız.
Her ne kadar her sene ulaşılmaz hedefler koysak ve bir iki haftaya onları unutsak bile, yine de yeni yıl beklentilerimiz ve hedeflerimiz bizim az da olsa gelişmemizi ve ilerlememizi sağlar.
O hale 2020’ye Çince en iyi 10 Yeni Yıl hedef ve beklentilerle başlayalım.
- Yeni Yıl hedeflerin nelerdir?
- 你的新年新希望是什么呢?(Nǐ de xīnnián xīn xīwàng shì shénme ne?)
- Umarım bu sene “….” yapabileceğim
- 我希望今年可以。。。 (Wǒ xīwàng jīnnián kěyǐ)
- Kilo vermek – 减肥 (jiǎnféi)
- Sigarayı bırakmak – 戒烟 (jièyān)
- Spor salonuna yazılmak– 加入健身房会员 (jiārù jiànshēnfáng huìyuán)
- Sınıfı geçmek/Eğitimi tamamlamak – 完成学业 (wánchéng xuéyè)
- Erkek arkadaş/ kız arkadaş edinmek – 交男/女朋友 ( jiāo nán/nǚ péngyǒu)
- Daha fazla seyahat etmek – 多多出外旅游 (duōduō chūwài lǚyóu)
- Abur-cubur yemeyi kesmek – 不要再吃垃圾食物 (bùyào zài chī lājī shíwù)
- Sosyal medyada daha az zaman geçirmek – 少花时间在社会媒体上 (shǎo huā shíjiān zài shèhuì méitǐ shàng)
- İyi (daha iyi) bir iş bulmak – 找一个(更)好的工作 (Zhǎo yī fèn hǎo de gōngzuò)
- Daha fazla konsere gitmek– 多听些音乐会 (duō tīng xiē yīnyuè huì)
Yeni Yıl hedefler ve beklentiler listesini de öğrendiğinize göre geriye kalan tek şey, aralarından birkaç tanesini seçip, yılmadan başarıya ulaşmaya çalışmaktır!
Gelecek seneden güzel beklentilerimiz var ve eminiz ki çok iyi bir sene bizi bekliyor, ama oldu da bazı şeyler ters gitti ve istediğiniz hedefe ulaşamadınız, en azından Çince yalan söylemeyi öğrenmiş oldunuz!
Çin Yeni Yılı gelenekleri, batıl inançları ve hedefleri hakkında birçok ilginç şey öğrendiğini umuyoruz, mutlu yıllar, kendinize güzel bakın.
Çince öğrenmek mi istiyorsunuz? Pekin, Şanghay, Taipei ve Chengde şehirlerinde sunduğumuz Çince dil kurslarımıza göz atabilirsiniz.
LTL’den daha sık haber almak mı istiyorsunuz?
LTL Çince Dil Okulumuzdan daha sık haber almak istiyorsanız bültenimize abone olabilirsiniz. Çince nasıl öğrenilir? Kaliteli Çince öğrenme uygulamaları nelerdir? LTL okulları ve öğrenci yaşamı ile ilgili son haberler nelerdir? Bütün bu soruların cevaplarına bültenimize kaydolarak ulaşabilirsiniz.
Çin Yeni Yılı – Sıkça Sorulan Sorular
2020 Çin Yeni Yılı 25 Ocak (Cumartesi) gününe denk geliyor. Festival 8 şubata kadar devam ediyor (15 gün)
Çin Burç Takvimine göre 2020 Fare yılıdır.
Çin Yeni Yılı batıl inançların bazıları şu şekildedir Yeni Yıl boyunca hayvan öldürülmez, ev temizlenmez, borç alınmaz,verilmez; ilk beş gün boyunca çamaşır yıkanmaz, siyah ya da beyaz giyinilmez, kahvaltıda pirinç lapası yenmez.
1 comments
Awesome post! Keep up the great work! 🙂