Temel Çince Dil Bilgisi Ve Cümle Yapısı – Bölüm 2

Bir önceki yazımızda temel Çince dil bilgisi ve cümle yapıları (“Shi” cümle yapısı, “You” cümle yapısı ve basit “Ma” Soru cümleleri) hakkında bahsetmiştik. Çince öğrenirken bu cümle yapılarını ve kuralları kavramanız çok işinize yarayacaktır – bu kuralları öğrendikten sonra Çince kelimelerini yeni öğrendiğiniz cümle yapılarında kullanabileceksiniz.

Bu yazımızda bahsedeceğimiz konular:

Çince Dil Bilgisi #6 – Fiillerin olumsuzluk halleri

Çince Dil Bilgisi #7 – Soru zarfları ve zamirleri

Çince Dil Bilgisi #8 – “Ba” cümle yapısı

Çince Dil Bilgisi #6 – Fiillerin Olumsuzluk Halleri

Çince’de olumsuzluk ifade etmek için iki zamir kullanılır – “bu” (不) ve “méi/yǒu” (没/有). Her ikisi de cümlede fiilden önce gelir.

NOT: Bir önceki derste öğrendiğimiz “shi” mei/you” ile kullanılmaz, aynı şekilde “you” nun “bu” ile kulllanılmadığı gibi.

• “Bu” şimdiki zamanda gerçekleşen bir eylemi olumsuz yapmak için kullanılır:

我今天不 学 中文. Wǒ jīntiān bù xué zhōngwén.

Bugün Çince çalışmıyorum.

• Aynı şekilde, gelecek zamanda gerçekleşecek bir olayı olumsuz yapmak için de kullanılabilir.

明年我不去中国. Míngnián wǒ bù qù zhōngguó.

Seneye Çin’e gitmeyeceğim.

• Ya da bir alışkanlık için de kullanabilirsiniz:

周末我不看书. Zhōumò wǒ bù kànshū.

Hafta sonları kitap okumam.

 “You” yu olumsuz hale getirmek için “Mei” kullanılır ve “yok/sahip olmamak” anlamına gelir.

UNUTMAYIN: “you” nun olumsuz hali her zaman “mei you” dur. Hiçbir zaman “bu you” denmez.

我没有中国朋友。Wǒ méiyǒu zhòng guó péngyǒu.

Hiç Çinli arkadaşım yok.

Çince Dil Bilgisi #7 – Soru Zarfları ve Soru Zamirleri

First thing’s first, let’s look at some of the most common question words in Mandarin Chinese. Look closely at this list, it will come in handy many a times:

• 谁 (shéi) – kim
• 什么 (shén me) – ne
• 哪里 (nǎ lǐ) – ne zaman
• 哪个 (nǎ ge) – hangisi
• 什么时候 (shén me shí hou) – ne zaman
• 为什么 (wèi shén me) – neden
• 怎么 (zěn me) – nasıl
• 多少 (duō shǎo) – ne kadar
• 几 (jǐ) – ne kadar (ondan küçük tüm sayılar için kullanılır)

Soru zarflarının kullandığı temek cümle yapılarına bir göz atalım.

Soru zarfları ve zamirleri soru sorduğunuz şey ile bağlantı kurarak kullanılır. En çok kullanılan cümle yapılarından bazıları şunlardır:

• Soru zamiri/zarfı + Fiil + (Nesne)

谁教你中文？Shéi jiào nǐ zhōngwén?

Sana Çince’yi kim öğretiyor?

什么东西到了? Shénme dōngxī dàole?

Ne oldu?

• Özne + Fiil + Soru zamiri/zarfı

你星期日在沃尔玛买了什么？Nǐ xīngqírì zài wò’ērmǎ mǎile shénme?

Geçen pazar Walmart’tan ne satın aldın?

• Soru zamiri/zarfı + Özne + Fiil+ (Nesne)

几个人参加明天的会? Jǐ gè rén cānjiā míngtiān de huì?

How many people will attend tomorrow’s meeting?

Kaç kişi yarınki buluşmaya katılacak?

• Özne + Fiil + Soru zarfı/zamiri + Nesne

你昨晚吃了什么？

Nǐ zuó wǎn chīle shénme?

(sen) Dün gece ne yedin?

Gördüğünüz gibi Çince’de soru cümlelerindeki kelimelerin sırası olumlu cümlelerdeki sıralama ile aynıdır.  Bu açıdan Çince Türkçe’ye benzemektedir. Bir örneğe göz atalım:

• Dün gece yemek yedin. (olumlu cümle)
• Dün gece ne yedin? (soru cümlesi)

ya da

• Bu sabah markete ekmek almaya gittin. (olumlu cümle)
• Bu sabah markete ekmek almaya gittin mi? (soru cümlesi)

Cümle ögeleri yer değiştirmiyor.

Geçen dersimizde dediğimiz şeyi de unutmayın : Soru cümlelerine soru eki olan “ma” eklemek anlamsızdır. Türkçe’de zaten soru olan bir cümleye “mı” eki eklemek gibidir.

Örnek:

• Dondurmamı kim yedi?
• Dondurmamı kim yedi mi? (buradaki “mi” gereksizdir çünkü cümle zaten bir soru cümlesidir.)

Birbirine Benzeyen Çince Karakterler

Birbirine Benzeyen Çince Karakterler  😲 Ayırt Etmeniz Gereken Karakterleri Öğrenin Birbirine Benzeyen Çince Karakterler – Bu Karakterleri Ayırt Edebiliyor Musunuz? Toplamda çok fazla Çince karakteri vardır! Ne kadar mı fazla? Çok fazla! Üstelik bazıların yazılışı çok benzerdir. Bu yazımızda birbirine benzeyen…

Çince Dil Bilgisi #8 – “Ba” (把) Cümle Yapısı

把 (bǎ) cümle yapısını kullanarak uzun cümleleri kurabilirsiniz. “Ba” bir eyleme ve o eylemi yapan  kişiye odaklıdır. Bu Çince’de çok sık kullanılan bir cümle yapısıdır, fakat Türklere garip gelebilir ( en azından ilk zamanlarda)

Çince basit bir cümlede kelime sıralaması şu şekildedir: Özne + Fiil + Nesne

Özne + [Fiil Cümlesi] + Nesne

 把 cümlesinde kelime sırası değişip şu hali alır:

Özne + 把 + Nesne + [Fiil Cümlesi]

Gördüğünüz gibi nesne cümledeki yerini değiştirdi. Önce özne, sonra 把 (bǎ), nesne ve en son fiil gelir. Fark ettiyseniz bu şekilde Türkçe’deki cümle yapısına daha çok benzemektedir.

Pekiii, neden böyle garip bir şey yapmaya ihtiyaç duyalım?

Her ne kadar  “Ba” cümlesini kullanmayacağınızı düşünseniz de sık sık çok işinize yarayacaklardır. Aşağıdaki örnek sayesinde anlamaya çalışalım:

• 把 书 放 在 桌子 上 。

Bǎ shū fàng zài zhuōzi shàng.

(Sen) Kitabı masaya koy.

[Gizli Özne] – [Nesne] – [Fiil]

把 yapısını kullanmadan bu cümleyi nasıl söyleyebilirsiniz ? Şöyle deneyebilirsiniz:

• 放 书 在 桌子 上 。

Fàng shū zài zhuōzi shàng.

Buradaki sıkıntı şudur – Bu cümle Çince dil bilgisi bakımından hatalıdır. Başka bir “Ba” cümlesi örneğine bakalım.

• 她 把 我 的 手机 放 在 她 的 包 里 了 。

Tā bǎ wǒ de shǒujī fàng zài tā de bāo lǐ le.

(O) telefonumu çantasına koydu.

 “Ba” cümlelerinde nesneyi ve nesneye ne olduğunu vurguluyoruz. “Ba”yı ne zaman ve nerede kullanacağınızı bilmiyorsanız bunu akılda tutmanız size yardımcı olacaktır.

İşinize yarayabilecek bir hatırlama taktiğini sizinle paylaşayım:  把 (bǎ) ve “el” radikali olan (扌) arasında ilişki kurabilirsiniz. Bu radikal aynı zamanda tutmak, anlamına da gelir.  Yani bir obje tutuluyor ve değiştiriliyor.

把 (bǎ)  ile kullanılmayan fiiller ise “psikolojik fiiller” diye adlandırdığımız fiillerdir. Bunlardan bazıları: 想 (birisini düşünmek), 喜欢 (hoşlanmak), 爱 (sevmek) gibi…

Bu derste gördüğümüz temel Çince dil bilgisini ve cümle yapılarını özetleyelim:

• Fiillerin Olumsuz Halleri
• Soru Zamirleri ve Zarfları
• “Ba” Cümle Yapısı

Umarım bu iki yazımız işinize yaramıştır. Paylaşmamızı istediğiniz başka dil bilgisi konusu varsa lütfen yorumlara yazmaktan çekinmeyin!  İlk yazımızı kaçırdıysanız diye şuraya linkini bırakıyorum 🙂

Temel Çince Dil Bilgisi Ve Cümle Yapısı – Bölüm 1

Temel Çince Dil Bilgisi Ve Cümle Yapısı – Bölüm 1 Temel Çince Dil Bilgisi Bu yazımızda temel Çince dil bilgisi işleyeceğiz. Çince dil bilgisi kapsamında aşağıdaki konulardan bahsedeceğiz: Çince Temel Dil Bilgisi #1 – Özne + Fiil CümlesiÇince Temel Dil…

Çince öğrenmek mi istiyorsunuz?  Pekin, Şanghay, Taipei ve Chengde şehirlerinde sunduğumuz Çince dil kurslarımıza göz atabilirsiniz.

Çince Temel Dil Bilgisi – Sıkça Sorulan Sorular

LTL’den daha sık haber almak mı istiyorsunuz?

LTL Çince Dil Okulumuzdan daha sık haber almak istiyorsanız bültenimize abone olabilirsiniz. Çince nasıl öğrenilir? Kaliteli Çince öğrenme uygulamaları nelerdir? LTL okulları ve öğrenci yaşamı ile ilgili son haberler nelerdir? Bütün bu soruların cevaplarına bültenimize kaydolarak ulaşabilirsiniz.